Χαϊκού

(Πορτραίτο του Ματσούο Μπασό  γύρω στο 1820. Η καλλιγραφία αναφέρεται σε ένα από τα πιο διάσημα χαϊκού του Μπασό, το χαϊκού του βατράχου)

“Όταν ο δάσκαλος μάς είπε ότι θα μάθουμε χαϊκού, όλοι κάναμε σαν τρελοί από τη χαρά μας, γιατί νομίζαμε ότι θα είναι κάτι σαν το κουνγκ-φου. Τα χαϊκού όμως είναι γιαπωνέζικα ποιηματάκια. Ο δάσκαλος μάς διάβασε μερικά, και ένα απ' αυτά μιλούσε για έναν κήπο στο φεγγαρόφωτο, για μια ιτιά και για άγρια μούρα. Άρχισα, λοιπόν, να προσέχω τι λέει. Τελικά, αποφάσισα ότι μου αρέσουν πολύ τα χαϊκού.”

Το παραπάνω απόσπασμα, από παιδικό βιβλίο, δίνει μια εικόνα της διάδοσης του χαϊκού στη χώρα μας.   Τι είναι όμως το χαϊκού;

Το χαϊκού (ιαπ.: 俳句, "αστείος στίχος") είναι μια ιαπωνική ποιητική φόρμα. Το χαϊκού είναι με συνολικά 17 συλλαβές η πιο σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο. Περιγράφει μια εικόνα της φύσης και δίνει στοιχεία για την εποχή του χρόνου μέσα από εποχιακές λέξεις.

Ένα από τα πιο διαδεδομένα ποιήματα του είναι το ακόλουθο:

Η παλιά γέφυρα

ένας βάτραχος πηδά

ήχος του νερού.

Το χαϊκού έχει γνωρίσει μεγάλη διάδοση στην Ελλάδα.Ίσως ο πιο επιφανής Έλληνας που έγραψε χαϊκού είναι ο Γιώργος Σεφέρης ("Δεκαέξι χαϊκού", Τετράδιο Γυμνασμάτων (1928-1937)) και θεωρείται ο εισηγητής των χαϊκού στην Ελλάδα είτε λόγω του κύρους του είτε λόγω του ότι θεωρείται πως ήταν πιο επιτυχής στην προσπάθειά του.

Παραθέτω εδώ δύο από αυτά:

Άδειες καρέκλες

τ’ αγάλματα γύρισαν

στ’ άλλο μουσείο.

Τα δάχτυλά της

στο θαλασσί μαντήλι

κοίτα.Κοράλλια

" Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας και άνοιξη..." (2003). Κορεάτικη ταινία του Ki-duk Kim.